“Het aardgas neemt in de Nederlandse energievoorziening heus geen dominerende plaats in.”

— dhr Stheeman, directeur van de NAM in 1960.

We beginnen onze reis door de geschiedenis bij de vondst van de grootste aardgasvoorraad in Nederland: de gasbel van Slochteren.

Het Nieuwsblad van het Noorden publiceerde op 25 september 1959 het onderstaande artikel.

Het was voorpaginanieuws, onder een bericht over een topgesprek tussen de Russische premier Chroesjtsjov en de Amerikaanse president Eisenhower. Men was optimistisch dat de wapenwedloop tussen Amerika en Rusland toen al ten einde zou kunnen komen. Dat duurde nog ruim 30 jaar.

Ondertussen was de Nederlandse Aardolie Maatschappij, de NAM, nog erg naïef over de waarde van de vondst. Of misschien moesten ze nog eerst de rechten voor exploitatie veiligstellen toen directeur Stheeman stelde dat aardgas in Nederland “heus geen dominerende plaats” in zou nemen.  Opbrengsten zouden overigens destijds maar voor 10% van de netto-winst naar de Nederlandse Staat gaan, aldus de Telegraaf. De Bataafse Petroleum Maatschappij (later onderdeel van Shell) en Standard Oil Company (later BP) hadden ieder een 50% belang in de NAM.

Gemeente Slochteren moest het allemaal met lede ogen aanzien. Zij hadden geen enkel belang in de NAM en het duurde drie jaar voordat de gemeente zelf eindelijk aardgas geleverd kreeg.  En dan niet eens uit de eigen gasbel, maar uit die van Coevorden-Schoonebeek. “Water naar de zee dragen”, merkt de burgermeester van Hoogezand-Sappemeer op. En de burgermeester van Slochteren zelf vreesde dat het “bij u, over u, zonder u” zou kunnen worden. Slochteren zou 300.000 jaar op eigen aardgasbron kunnen teren als het alleen daar gebruikt zou worden. Daarmee waren ze vandaag ‘fossiel energieneutraal’ geweest.

Zo werd ons aardgas geboren. Met een bescheiden NAM, de gemeente Slochteren als ouders en discussie over de voogdij. Dat aardgas een grote plaats zou innemen in onze levens later, werd nog niet zo gevoeld. Wanneer dan wel? En hoe vlot ging de transitie naar aardgas? Dat zijn vragen die we in het volgende blog verkennen.

Heeft u zelf leuke verhalen over de vondst van aardgas en de transitie? Deel ze hieronder!